เทศกาล Setsubun (วันปาถั่ว) จะมีจัดขึ้นทุกวันที่ 3 กุมภาพันธ์ของทุกปี จะจัดขึ้นหนึ่งวันก่อนฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งเปรียบเสมือนเป็นเทศกาลต้อนรับฤดูใบไม้ผลิก็ว่าได้ ในสมัยก่อนคนญี่ปุ่นเชื่อว่าวันนี้เป็นวันที่วิญญานชั่วร้าย(Jyaki) จะปรากฏออกมายังพื้นโลก ซึ่งเจ้าวิญญาน Jyaki นั้นคนโบราณเชื่อว่าจะนำพาความเจ็บป่วย ภัยพิบัติ และความอดอยากมายังผู้คน ดังนั้นในสมัยก่อนคนญี่ปุ่นจึงกลัวเจ้า Jyaki เป็นอย่างมาก ต่อมาผู้คนจึงได้สร้างยักษ์ (Oni) ขึ้นมาเพื่อเป็นสัญลักษณ์ตัวแทนของสิ่งชั่วร้าย ในสมัยก่อนผู้คนเชื่อว่าเมล็ดถั่วมีอำนาจพิเศษที่สามารถขับไล่สิ่งชั่วร้ายออกไปได้ จึงได้นำเมล็ดถั่วมาปาใส่ Oni เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของการขับไล่สิ่งชั่วร้ายออกไป

การขับไล่สิ่งชั่วร้าย

และเราก็มีถึงไฮไลท์ของงานในวันนี้นั่นคือการปาถั่ว (Mamemaki) บรรดาผู้ปกครองทั้งหลายซึ่งส่วนใหญ่ก็จะเป็นเหล่าคุณพ่อ(คุณแม่ก็ใส่ได้นะจ๊ะไม่ผิดแต่อย่างใด) จใส่หน้ากากเพื่อแปลงร่างเป็น Oni เพื่อไปหลอกเด็กๆในบ้าน เด็กๆ ทั้งหลายเมื่อได้เห็น Oni แล้วก็จะมีหน้าที่ทำการปาถั่วเพื่อไล่สิ่งชั่วร้ายออกจากบ้าน แน่นอนว่าจะใช้ถั่วที่ไหนปาก็ไม่ได้ ย่อมต้องมีถั่วสำหรับงานนี้โดยเฉพาะ ดังนั้นคนญี่ปุ่นจะใช้ถั่วแห่งความโชคดี(Fukumame) ซึ่งเป็นถั่วที่นำไปอบแห้งมาเรียบร้อยแล้วเป็นอาวุธในการปาขับไล่สิ่งชั่วร้าย ซึ่งในขณะที่กำลังปาถั่วนั้นจะต้องพูดคำว่า "Oni wa Soto, Fuku wa Uchi" ไปด้วย ซึ่งมีความว่า "สิ่งชั่วร้ายจงออกไป ความโชคดีจงเข้ามา" นั่นเอง

ถึงแม้ว่าเทศการนี้จะเรียกกันว่าเทศการปาถั่วก็ตาม แต่ก็ไม่ได้มีแต่ปาถั่วเท่านั้น ยังมีธรรมเนียมในการกินถั่วอีกด้วย โดยจะหยิบถั่วที่เหลือจากการปาแล้วนั้นมากิน ซึ่งมักจะกินถั่วตามจำนวนของอายุตัวเอง(หรือบางท้องถิ่นจะ +1 ก็ได้) การกินถั่วนั้นก็เชื่อว่าเป็นการไล่สิ่งชั่วร้ายในตัวออกไปและเปิดรับโชคดีเข้ามายังตัวเอง

การนำความโชคดีเข้าสู่ตัว

แน่นอนว่าหลังจากที่เราไล่ความชั่วร้ายออกไปแล้ว และเปิดรับความโชคดีเข้ามาสู่ตัว จะไม่มีวิธีการนำความโชคดีเหล่านั้นเข้ามาสู่ตัวก็คงจะไม่สมบูรณ์ซักเท่าไหร่ ดังนั้นแล้วคนญี่ปุ่นมักจะกิน Eho-Maki ในช่วงเวลาอาหารเย็น โดยจะต้องกินแบบต่อเนื่อง ไม่ขาดตอน จนหมดชิ้น และในขณะที่กินจะต้องเงียบที่สุด ไม่พูดคุยกับใครทั้งสิ้น อาจรวมถึงการกินไม่ให้มีเสียงดังขณะเคี้ยวด้วย พร้อมทั้งอธิษฐานและหันหน้าไปยังทิศแห่งความโชคดี และในปี 2559 นี้ ทิศแห่งความโชคดีคือทิศตะวันตกเฉียงใต้นะคร๊าบ

Eho-Maki คือ ซูชิม้วนแบบไม่ตัด ซึ่ง Eho มีความหมายว่าทิศทางแห่งความโชคดี และ Maki ก็คือ ซูชิม้วนนั่นเอง จากรูปที่เห็นแอดมินแอบจุกแทนคนกินจริงๆเลย

กิจกรรมที่วัด/ศาลเจ้า

เทศการ Setsubun ปกติแล้วจะเป็นกิจกรรมที่เกิดขึ้นภายในบ้านพักอาศัย แต่ก็จะมีบางพื้นที่ ที่จัดขึ้นในวัดหรือศาลเจ้าเหมือนกัน ตัวอย่างเช่นที่ศาลเจ้า Sensojiในโตเกียว มีผู้เข้าร่วมงานกว่าหนี่งแสนคนเลยทีเดียว ซึ่งทางนักบวชก็จะปาถั่วใส่กลุ่มฝูงชนเพื่อขับไล่สิ่งชั่วร้ายในตัวให้ออกไป และบางทีอาจจะมีการปาของขวัญมาพร้อมกับถั่วอีกด้วย ซึ่งห่อของขวัญที่ทำการปานั้นจะถูกห่อด้วยกระดาษฟรอยสีเงินหรือสีทอง และภายในห่อของขวัญนิยมใส่เงิน หรือ ถั่วหวานเป็นต้น

 

By : Raimai

Source : zoomingjapan.com, kyotofoodie.com, japan-talk.com, challenge-coin.co.jp